T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
MALATYA / HEKİMHAN - Hekimhan Anadolu İmam Hatip Lisesi
Her dersin anlama, yorumlama ve test çözme tekniği birbirinden farklıdır. Size yardımcı olabileceğini düşündüğümüz yöntemlerden bazılarından bahsetmek istiyoruz.
YGS matematiği çalışacak tüm öğrencilere tavsiye edeceğim en önemli nokta, ilköğretim ikinci kademe matematiğini iyi bilip bilmedikleridir. Eğer bu konular bilinmeden lise müfredatı çalışılmaya başlanırsa, yapı taşları eksik olduğu için konular iyi öğrenilemez ve sorular çözülemez. Matematiğin temel kavramlarını bilemeyen öğrencilerin matematikte konuları iyi öğrenmeleri ve yeni konu öğrenmeleri oldukça zordur. Matematik konularını anlamakta zorlananlar, öncelikle sayılar, işlemler, çarpanlara ayırma, rasyonel sayılar, üslü ve köklü sayılar konularını iyi öğrenmelidir.
Buradan hareketle matematik dersinin öncelikle öğretmenlerden ileri giderek çalışılmasının uygun olmadığı düşüncesindeyim. Konular derslerde iyi dinlendikten sonra mutlaka günü gününe tekrar edilmeli, verilen özellikler ve formüller yazarak çalışılmalı ve verilen ödevler günü gününe yapılmalı. Farklı tarzlarda konu anlatımlarını görmek için farklı kaynaklardan öğretmenle işlenen konular takip edilmeli ve çok sayıda soru çözülmelidir. Örnek sorular ve çözümlü örnekler incelenmelidir. Soru çözümlerinde kullanılan formülleri, kuralları ve kısa yolları ezberlemek yerine sebep-sonuç ilişkisini kurarak öğrenmelisiniz. Bildiğiniz konulardan soru çözmek daha zevkli gelse de zayıf olduğunuz konulara öncelik vermeli, bir konuya farklı kaynaklardan değişik tarzda soru çözerek çalışmalısınız. Önceki yıllarda çıkmış sorular konularına ayrılarak konu konu çözülmeli ve kesinlikle işlemediğiniz ve iyice çalışmadığınız konulardan soru çözmeye kalkışmamalısınız.
Bununla birlikte farklı periyotlarda bazen haftada bir, bazen on beş günde bir bazen de ayda bir geriye dönük konu tekrarı yapılmalı bu konulardan soru çözülmelidir. İyi işlem yeteneği olan öğrencilerimiz bu yetenekleriyle rahatlıkla yeni konu öğrenebilirler, konulara korkmadan çekinmeden yaklaşmalı ve anlamaya çalışmalıdırlar. Önce hiç bilmediğiniz konulardan başlamak yerine, az bildiğiniz konulardaki eksiklerimizi giderelim sonra yeni konuları öğrenmeye çalışalım.
Konuları biliyor olmanız matematiğe karşı bir yeteneğinizin var olduğunu gösterir. İşlem hatalarını gidermenin en güzel yolu bolca soru çözmektir. Ne kadar farklı kaynaktan soru çözerseniz o kadar çok soru çeşidi görmüş olursunuz ve artık daha az işlem hatası yaparsınız. Soru çözmekte acele etmeyin soruyu çözmeye başlamadan önce mutlaka anlamaya ve soru çözerken dikkatinizi toplamaya çalışın. Nasıl olsa yaparım diye bakmayın. Dağınık çalışma yerine daha disiplinli bir çalışma sistematiği belirleyin ve mutlaka ona uymaya gayret edin.
Soruları dikkatli okuyun ve tüm verileri kullanın. Soru çözerken herhangi bir aşamada çıkan sonucu yanıt olarak almayın, işlemi sonuna kadar yapın.
-Yapabildiğiniz sorulara öncelik verin.
– Günlük düzenli tekrarlar yapmalısınız.
– Çok fazla soru tarzı görmelisiniz.
– Formülü ezberlemek yerine, nereden geldiğini görmeye çalışmalısınız.
– Matematiği anlamıyorum gibi olumsuz telkinler yapmamalısınız.
– Başaracağınıza en çok siz inanmalısınız.
– Soruların kısa çözüm yollarını öğrenmelisiniz.
– Öncelikle temel aritmetik ve cebir bilgilerinizi tamamlamalısınız.
– Matematik kitabını roman okur gibi okumamalısınız.
– Önemli gördüğünüz yerlerin altını çizmelisiniz.
– Tanımları, kuralları yavaş ve dikkatli inceleyip anlamaya çalışmalısınız.
– Sorunun çözümüne geçmeden önce, soruyu tam olarak anladığınızdan emin olmalısınız.
– Sorudaki verilenleri ve istenenleri analiz edip, strateji üretmelisiniz.
– Ve en önemlisi SABRETMELİSİNİZ… Matematik sabır işidir, emek ister…
Önce bilgi eksiklerinizi tamamlayın. Konu ile ilgili tanım ve kuralları iyi öğrenin. Geçmiş konular iyi öğrenilmeden kesinlikle yeni konular çalışılmaya başlanmamalıdır. Bu eksikleri giderebilmek için hemen bir ilköğretim TEOG sınavına hazırlık kitabı edinip bir ay gibi kısa bir sürede defter tutarak bitirilmelidir. Bu işlem tamamlandıktan hemen sonra yeni konulara ders öğretmeniyle eş zamanlı olarak çalışılmalı ve bu sırada farklı kaynaklardan örnek soru çözümleri dikkatli şekilde incelenmelidir.
Geometri biraz da görmek demektir, farklı açılardan bakabilmek demektir. Bu farklı bakış açısını kazanabilmek için ayni konudan birçok soru çözmek gerekir. Formülleri ezberleme yerine benzer sorularla farklı bakış açıları kazanmaya gayret edilmelidir. Konuların işleniş sırasına dikkat edilmeli, ders öğretmeninden önde giderek veya konu atlanarak çalışılmamalıdır. Çünkü geometride konular birbiriyle iç içedir. Bu arada çıkmış sorulara bakmayı hatırlatmak yanlış olmasa gerek. Farklı kaynaklardan sorular çözmelisiniz.
Konuları sırasıyla öğrenmek geometri de önemlidir. Üçgenleri iyi anlamadan dörtgenleri öğrenmek ya da dörtgenleri iyi bilmeden katı cisim sorusu çözmek çok zordur. Bu yüzden bir konuyu iyice öğrenmeden diğerine geçmemelisiniz. Bunlardan sonra da geometriden korkmamak gerekir.
Eğer öğrencilerimiz mühendislik alanlarını okumak istiyorsa özellikle doğadaki ve çevrelerindeki nesnelere birer geometrik şekil olarak bakabilmeli ve geometri çözümünü onun çerçevesinde de değerlendirilebilmelidir. Hayatla iç içe girmiş bir geometri mutlaka konuların daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.
Soru çözerken basitten zora doğru bir yol izlenmelidir. Geometri soruları genellikle şekil içeren sorulardır. Soruyu çözmeye, verilen tüm bilgileri şekil üzerine doğru yerleştirdikten sonra başlamalısınız. İstenilen sonuca ulaşmak için şekildeki verileri sorgulayın. Kendinize Ne için verilmiş, nasıl kullanabilirim, bu veri ne işe yarar?… gibi sorular sorun.
Fizik dersi ilköğretim fen bilgisi dersinin iyi anlaşılmasıyla ilgilidir. Eğer fen bilgisi dersindeki konu ve kavramlar ilköğretimde iyi anlaşılmışsa, lisedeki fizik dersi konularını çalışırken fazla sıkıntı çekilmez.
Fizik dersinde başarılı olmanın ilk şartı ön yargısız olmak ve dersi derste anlamaktır. Fizik dersini diğer derslerden farklı kılan özelliği, günlük hayatta gerçekleşen olaylar ve kullanılan bilgiler ile yakın ilişkisinin olmasıdır. Öğrendiğiniz bilgilerin günlük hayatla ilişkisini kurmanız dersi anlamanızda yardımcı olacaktır.
Fizik dersinin öğreniminde görselliğin önemini vurgulamak istiyorum. Bunun en güzel yolu deneylerin anlaşılmasıdır. Deneyler mümkünse laboratuvar ortamında veya bilgisayar ortamında incelenmelidir. Bu imkanlar için artık internet kullanımı çok kolay bir şekilde öğrencilerin kullanımındadır.
Bunları yaparken her ders gibi fizik dersinin sevilmesi çok önemlidir. Lise müfredatının devamlılığı da esas alınarak yazları bilgiler unutulmamaya çalışılmalıdır. Fizik dersindeki kuralları, formülleri ezberlemek yerine dersin mantığını kavramaya çalışmalısınız. Konuları gerçek hayata dair örneklerle birlikte anlamaya çalışmalısınız. Böylece aynı konu içinde sorulabilecek farklı tipteki soruları daha kolay çözebilirsiniz.
Fizikle ilgili geniş konu dağılımı ve konular arasındaki ilişki de göz önünde bulundurulmalı, konular bölüm, paragraf vb… atlamadan çalışılmamalıdır. Mutlaka not alarak, defter tutarak ve farklı kaynaklardan sorular çözerek çalışılmalıdır.
Soruların cevaplarında benzerliklerin çok olduğu, çeldiricilerle yanılma ihtimalinin fazla olduğu fizik dersi soruları mutlaka bol soru çözülerek aşılması gereken bir durumdur. Fizik sorularında şekil ile metin arasındaki bağı görmek, yorum gerektiren sorularda mantık ile yorumu birleştirmek önemlidir. Bununla birlikte doğada soruların gerçeklerini görebilmeyi önemsemeli ve öğrenme gayretini bu şekilde beslemelidir. Geçmiş yıllardaki sınav soruları mutlaka sınavlar öncesinde ele alınmalı ve ayrıntılı bir şekilde çözülmelidir.
Soru çözmeden önce metni çok iyi okuyup anlayın. Ancak sorunun sizden ne istediğini anladıktan sonra soru çözümüne geçin. Verilen bilgileri bir kenara yazıp gerekirse şekil çizin. Daha sonra uygun formül ve bilgileri kullanarak dikkatlice soruyu çözün. Soruda verilen olayı mümkün olduğunca zihninizde canlandırın ve çözüm yolunu belirleyin.
Kimya dersinde konu bilgisi biraz da ezber bilgisiyle alakalıdır. Temel kimya kavramları, semboller, kısaltmalar öncelikli olarak kavranmalı ve gerekirse ezberlemek için hafıza teknikleri kullanılmalıdır. Buradan hareketle ilköğretimde kimya öğrenmekte zorluk çeken tüm öğrencilerin, eski bilgilerinin ne kadar kavrandığını bilmeleri gerekmektedir. Kimya dersinde başarılı olmak için temel kavramları iyi bilmelisiniz. Örneğin mol kavramını tam olarak öğrenmeden gazlar konusunu anlamanız çok daha zor olacaktır.
Eski konuların iyi kavranması için yine defter tutma ve not alarak çalışmayı öneriyorum. Konular arasında bütünlük kimya dersi içinde geçerlidir. Bu yüzden konu çalışırken karışık bir sıra değil öğretmeninizin izlediği sıra ile çalışın. Semboller, konular, formüller unutulursa kesinlikle öğrenme tamamlanmamış olur.
Çözümlü soruların incelenmesi, farklı kaynaklardan soru çözülmesi ve çıkmış soruların ele alınması kimya dersi içinde geçerlidir. Konu bilgisinin tam oturması ile soru bankaları bitirilmeli. Yoksa konular halledilmeden soru çözülmeye çalışılıyorsa bolca yanlış çıkma ihtimali oluşacak ve ben zaten kimyadan anlamıyorum denilerek ders çalışma işi askıya alınacaktır.
Soru köküne dikkat edilmeli (olabilir, kesinlikle,…gibi) Metni güzel okuyup tüm verileri kullanılmalı (1 atmosfer basınç altında, oda sıcaklığında,…gibi). Soru çözümlerinde bilgileri nasıl kullanacağınızı bilmeniz ve yorumlama gücünüzü geliştirmeniz sizi başarıya ulaştıracaktır.
Gerçek yaşamda hayatın parçası olan biyoloji çalışmayı zevkli hale getireceğimiz bir derstir. İlköğretimde biyoloji konuları iyi anlaşılmışsa yeni konular öğrenmek daha zevklidir. Hayatı anlamak ve kavramak için biyoloji öğrenilmesi gereklidir. Hele de sağlık sektöründe görev alacak veya biyoloji ile ilgili bölüm okuyacak tüm öğrencilerin biyoloji dersine bakış açıları hayatın önemli bir kesiti olmalıdır.
Biyoloji, öğretmenle çalışılması gereken bir derstir. Bu nedenle dersi derste öğrenmek gerekir. Dersi dikkatli dinleyip not alın. Biyoloji dersinde başarılı olmanın en kolay yolu bilgiler uzun süreli hafızanıza geçene kadar düzenli tekrar yapmaktır. Öğrendiğiniz konularda düzenli aralıklarla soru çözmek konuyu unutmanıza engel olur.
Kavramlar, yeni canlı alt yapıları ve ayrıntılar biyoloji dersi çalışanların karşılaşacağı önemli bir durumdur. Biyoloji çalışanlar için gelin dokunarak laboratuar ortamında bir daha canlıları öğrenelim demeli ve görsel malzemeler fazlasıyla kullanılmalıdır.
Konular içerisindeki bütünlük göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Biyoloji mantıkla bilginin iç içe girdiği derslerden biridir. Biyoloji fen çözenlerin ortalamasının düşük olduğu branş olmasının sebebi, bu dersin biraz da sözel dersmiş gibi algılanmasıdır.
Biyolojiyi ezberle geç demek doğru değildir. Ezberlense bile konunun pekişmesi için mutlaka çok soru çözmeli, çıkmış sorular taranmalıdır. Biyoloji soruları bilgiyle birlikte yorum da gerektirdiğinden bol soru çözüp yorum yeteneğini geliştirmelisiniz. Çok ayrıntı olduğu unutulmamalıdır. Ayrıntıların kaçmaması içinde ders çalışırken karşılaşılan şekilleri çizerek, yazarak çalışmalısınız.
Soruları Nasıl Çözmeliyiz?
Biyoloji soruları çözerken önce soru cümlesini, daha sonra anlatım metnini okuyun. Sorudaki anahtar kelimeyi bulun. Anahtar kelime sorunun çözümünde size yardımcı olacaktır. Soruyu çözerken sadece bir konuyu düşünmeyin, konular arasında bağlantılar kurarak soruyu çözün.
Türkçe ve edebiyat derslerinde başarılı olmak için okuma, anlama ve yorumlama becerinizi ve hızınızı artırmaya yönelik çalışmalar yapmalısınız. Türkçe dersini çalışma planınız soruların şeklini ve tarzını ele almakla başlamalıdır. Türkçe, dilbilgisi, paragraf ve edebiyat soruları hepsi birbirinin devamıdır. Türkçe sorularının %68'i anlam, %32'si bilgiyi yorumlama sorularıdır. Türkçe öğretmenlerine sorulduğu zaman karşımıza farklı oranlarda konu dağılımı gelmektedir. Sözcük anlamı, dilbilgisi, paragraf bilgisi gibi konu başlıkları ilk önce ele alınmalıdır.
Türkçede özellikle dilbilgisi konuları birbirinden bağımsız değildir. Konuları belli bir sıra ile çalışmalısınız. Dilbilgisi çalışma ve konularla ilgili ayrıntılı bilgiler bilinmeden soru çözmeye başlamamak en iyi yoldur. Yeni öğrenilen konular önce tekrar edilmeli sonra ilgili testler ertesi güne kadar mutlaka çözülmelidir.
Bilgi eksikliklerini gidermiş öğrenciler, konu çalışmanın yanı sıra bolca paragraf soruları çözmelidir. Paragraf soruları uzun ben bu soruyu yapamam demeden sorular okumaya çalışılmalı ve çözümleri bulunmalıdır.
Sözcük-anlam sorularında, sözcüğü tek başına düşünmeyin. Sözcük cümlede anlam kazandığı için cümleyi mutlaka okuyun. Cümle – anlam sorularında cümlenin anlamını ve çerçevesini çok iyi belirleyip bunun dışına çıkmayın. Paragraf sorularında, paragrafı okumadan önce soru kökünü, altı çizili sözcüğü mutlaka doğru okuyun. Sizden ne istendiğini kavrayın ve paragrafı bu gözle okuyun. Özellikle paragraf sorularında kendi yorumunuzu katmadan, kendi bakış açınıza uygun seçeneği değil sorunun istediği bakış açısına uygun seçeneği aramalısınız. Paragraf sorularının çözümünde seçeneklerde paragrafta geçen temel/anahtar kavramlara vurgu yapılıp yapılmadığını sorgulayarak doğru seçeneği bulabileceğinizi unutmayın. Paragraf sorularını çözerken doğru cevabı göz önünde bulundurarak yapılan yanlışın neden yapıldığını araştırın.
Edebiyat soruları da bilgi esaslı olup öncelikle konuyu çalışmalısınız. Burada ezber yapmaktan öte, biraz şair, yazar ve türlerle alakalı okumalar yapmanın da faydası olacaktır. Kısa özetler okumak, biyografiler okumak, dönemlerin tarihsel özelliklerini irdelemek daha iyi kavramayı sağlayacaktır.
Konular tam anlamıyla kavranmadan soru çözmeye geçmek çok anlamsızdır. Öncelikle elimizde bulunan kaynaklardan, konu anlatım kitaplarından konular iyice kavranmalı ve tarihin mantığı olan sıralama anlaşılmalıdır. Konuları ezberlemek yerine, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurarak yorumlayıp düşünme yeteneğinizi geliştirin. Bu süreç bilgilerin birbirine karışmasını engelleyecektir. Bunun da yolu mutlaka yazarak çalışmayı uygulamalısınız. Ders sırasında not tutun. Konuları dersten sonra aynı gün içinde tekrar edin.
Gerekirse haritalardan veya resimlerden yararlanmayı ihmal etmemelisiniz. Görsel malzemeyi kullanmak imkanlar dahilinde değerlendirilmelidir. Tarih temel kavramlarına karşı bilgi birikiminin olması gerekir. Kavramlar konu çalışma veya soru çözümleri esnasında bilinmeden geçilmemeli ve kesinlikle kendi tarih kavramlar sözlüğünüzü oluşturmalısınız.
Tarih ezberlemek içinde hafıza tekniklerinden faydalanabilirsiniz. Bunun en iyi yolu yazarak ve yazdıklarınızı günlük hayatta görebileceğiniz yerlere asarak yapabilirsiniz. Tarih dersi tüm dersler için söyleyebileceğimiz gibi sevildikçe dahi iyi öğrenilecek bir derstir. Tarih kolay öğrenildiği gibi kolay da unutulabilmektedir. Bu nedenle dersi dinlerken ya da çalışırken küçük notlar tutmak, daha sonra bu notları gözden geçirmek unutma sorunu için size yardımcı olacaktır. Dersin geçmişi kavrama, geleceği anlama ilkesinden hareketle daha çok önemseneceğini düşünüyorum.
Soruları yorumlarken olayın geçtiği dönemin koşullarını düşünün. Soruları dikkatli okuyun, soru kökünün olumlu-olumsuz olduğuna dikkat edin. Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisini görebilmeniz soru çözümüne yardımcı olacaktır.
Coğrafya dersinde konuyu bilmek önemlidir ancak daha önemlisi bu konularla ilgili yorum yapabilmektir. Bilgileri ezberlemekten çok coğrafi olayların oluş biçimleri, dağılış ve sonuç ilişkileri içerisinde öğrenerek çalışın.
Fiziki çevremizde gerçekleşen olaylara karşı bir merak içinde olmak coğrafya öğrenmeyi daha zevkli hale getirecektir. Bu arada da konuların daha iyi anlaşılabilmesi için atlaslardan, şekillerden ve resimlerden yararlanın. İşlenen konuları mutlaka harita üzerinde tekrar etmelisiniz.
Bu dersi çalışırken birkaç farklı kaynaktan çalışmak önemlidir. Klasik anlamada konu tekrarı yapmalı, bol bol soru çözmeli, çıkmış soruları mutlaka incelemeli. Konu çalışırken karşımıza çıkan grafik veya şekilleri güzel çizemesek bile, daha iyi anlamak için sizlerin çizmesini çok gerekli olduğunu düşünüyorum. Hazır kaynaklardan okuyup geçme yerine yanında bir deftere not tutmanın yararlı olacağına inanıyorum.
Coğrafya soruları okuduğunuzu anlayabilme ve konu ile ilgili bilgilerinizi kullanarak grafikleri yorumlayabilme gücünüzü ölçer. Grafik sorularında soru kökünde verilen noktaların nerede yer aldığını belirleyin ve buna uygun karar verin. İklim bilgisi, nüfus, ekonomik coğrafya gibi konularla ilgili grafiklerde ise, verilen değişkenleri dikkatli inceleyip bir sentez yaptıktan sonra işaretleme yapın.
Felsefe soyut bir derstir. Felsefe disiplinleri ve o düşünürlerin görüşlerini bilmek gerekir. Felsefe, psikoloji, sosyoloji ve mantık terminolojisine hakim olmanız soruları anlamanızı kolaylaştırır. Felsefe sorularını çözmeye YGS de çıkan daha çok yorum soruları ve LYS de çıkan daha çok bilgi sorularını ele alarak başlamak daha doğru olur. Felsefe, psikoloji, sosyoloji ve mantık başlıkları altında değerlendirdiğimizde bilgi ve yorum olarak ayırabiliriz. Felsefe grubunun hepsi branşların özelliklerine göre değerlendirilmelidir.
Felsefeden çıkan sorular yorum ağırlıklı bilgi içeriklidir. Psikoloji soruları daha çok bilgi ve yorumdur. Sosyoloji sorularında da bilgi ön plandadır. Mantık sorusunu cevaplama alanında olan arkadaşlarım bilmelidir ki mantık bilgi demektir, bilmeden yapılması oldukça güçtür. Ders sırasında öğretmeninizi çok iyi takip etmelisiniz. Genelde çıkmış sorular incelendiğinde, önceki yıllarda sorulan sorulara benzer sorular sorulmuştur. Dolayısıyla önceki yıllarda sorulan sorular mutlaka taranmış olmalı, soru kaçırmamayı hedefleyen öğrenciler bilmelidir ki; konular öğrenilmeden geçilmemelidir. Tüm konular disiplinli bir şekilde ders sırasında dinlenmelidir. Daha çok soru çıkıyor buraya yükleneyim, buradan az çıkıyor burayı bırakayım mantığı doğru değildir. Konular bir bütünlük içinde bilinmelidir.
Felsefe soruları genellikle cevabı içinde taşıyan sorulardır. Paragrafı ve soru kökünü iyi okumanız ve anlamanız gerekir. Hiç duymadığınız düşünür, isim veya kavramlarla karşılaştığınızda olumsuz düşünmeyin. Yanıtın paragrafın içinde olduğunu unutmayın.
